Noam Chomsky, i njohur për disa si “babai i gjuhësisë moderne” dhe njeri që “nuk ndalet kurrë” (për shkak të aktivizmit të tij politik dhe shoqëror), ka shkruar më shumë se 100 libra mbi gjuhësinë, filozofinë, historinë, politikën, arsimin, shkencat njohëse.
Për më shumë se 60 vjet ka punuar si profesor universiteti në MIT (Instituti i Teknologjisë në Masaçusets), por ajo që e bën atë të veçantë më shumë se çdo gjë tjetër është gatishmëria e tij për të ndarë me vetëmohim njohuritë dhe kohën e tij me këdo që do ta kërkonte, qoftshin ata studentët, kolegët apo kushdo që dëshiron intervistë prej tij. E konsideronte gjithmonë detyrën e tij si mësues.
Në disa nga intervistat e tij, ka diskutuar dhe është përgjigjur një prej pyetjeve më komplekse të pedagogjisë bashkëkohore – cili është qëllimi i arsimit?
“Mund t’i bëjmë vetes pyetjen se cili është qëllimi i sistemeve arsimore sot dhe sigurisht që përgjigjet do të ishin të ndryshme. Interpretimi tradicional do të ishte se qëllimi më i lartë i jetës së çdo personi është të eksplorojë dhe të krijojë, të kërkojë përgjigje në të kaluarën, të përpiqet t’i brendësojë pjesët që janë të rëndësishme për të për të kuptuar të ardhmen. Nga ky këndvështrim, qëllimi i arsimit është të ndihmojë njerëzit të mësojnë të mësojnë vetë, bazuar në përvojat e tyre dhe të të tjerëve.
Është në dorën tuaj, si dikush që po mëson, të vendosni se në cilin drejtim do të shkoni, çfarë do të mësosh në jetë, si do ta përdorësh këtë, si do të krijosh diçka të re dhe emocionuese për veten, por
edhe për të tjerët. Ky është një koncept i edukimit.
Koncepti i dytë është, në thelb, indoktrinimi. Njerëzit i përmbahen idesë se pothuajse që në fillimet e jetës, fëmijët, përkatësisht të rinjtë, duhet të vendosen në do lloj kornizash në të cilat do t’i përcjelli të tjerët, të pranojnë rregullat dhe normat ekzistuese, jo për të bërë pikniqe apo për të krijuar sfida.Dhe kjo
shpesh thuhet në mënyrë shumë eksplicite, me besimin se sistemi mund dhe duhet të funksionojë vetëm në atë mënyrë. Në Amerikë, pas aktivizmit që u forcua në vitet 1960, kishte një shqetësim në rritje se të rinjtë ishin bërë shumë të lirë dhe të pavarur, se vendi ishte shumë demokratik. Madje ekziston një studim serioz i quajtur “Kriza e shkaktuar nga demokracia shumë e madh”.
Në atë kohë konsiderohej se institucionet përgjegjëse për indoktrinimin e të rinjve, pra shkollat, universitetet dhe kishat, nuk po e bënin siç duhet punën e tyre. Se të rinjtë kanë filluar të shkaktojnë shumë dallgë. Besohej se duhet t’i ndryshojmë ato institucione që të kemi kontroll më të madh dhe indoktrinim më efektiv të të rinjve. Që atëherë, janë marrë shumë masa për të forcuar kontrollin e sistemit arsimor, indoktrinimin dhe formimin e tillë profesional të të rinjve që do t’i tërhiqte në një nivel të caktuar
konformiteti dhe borxhesh që nuk i lejojnë të shkëputen nga ai sistem.
Dhe e gjithë kjo është pikërisht e kundërta e pikëpamjes tradicionale të arsimit, e cila nis nga fakti se qëllimi i edukimit është në të vërtetë iluminimi.
Dhe ka një luftë të vazhdueshme, dekadash midis shkollave dhe fakulteteve… A i mësojmë fëmijët të bëjnë teste dhe të zgjidhin me sukses detyrat e kontrollit, apo i mësojmë të angazhohen në kërkime krijuese bazuar në informacionin që kanë në dispozicion, për të kërkuar për përgjigje në bashkëpunim me të tjerët?
Në fakt, edhe nga këndvështrimi i iluminizmit, ekzistojnë dy imazhe të kundërta se çfarë është edukimi. Një prej tyre është ai që funksionon si kur derdhni ujë në një enë që pikon (ofroni njohuri riprodhuese që “rrjedhin” shumë shpejt).
E dyta u dha nga themeluesi i sistemit arsimor modern, Wilhelm von Humboldt (humanist gjerman dhe mik i Gëtes dhe Shilerit). Ai tha se arsimi është si të vendosësh një sërë synimesh, me të cilat nxënësit përparojnë me ritmin që munden. Ka një strukturë të asaj që u paraqitet, jo gjithçka i lihet rastësisë dhe studentët eksplorojnë dhe krijojnë në mënyrën e tyre. Humboldt pohoi, dhe mendoj se kishte të drejtë, se parimi dhe kërkesa bazë e një qenieje njerëzore të përmbushur është aftësia për të eksploruar dhe krijuar në mënyrë konstruktive, të pavarur, pa kontroll të fortë të jashtëm.
Fizikani i famshëm Water Lewin dha gjithashtu mësim në MIT , dhe kur studentët e pyesnin se çfarë do të mësonin në orën tjetër, ai përgjigjej: ‘Nuk ka rëndësi se çfarë do të mësojmë në orë, ajo që ka rëndësi është ajo që do të zbuloni ju.’ “/DG/Dijasot.com